Grafisch papier wordt de komende jaren nog duurder
Leer in de markt voor grafisch papier maar omgaan met nog hogere prijzen, want er is sprake van een structurele onbalans tussen vraag en aanbod. Dat stelde Piet Jorritsma in zijn lezing op de Vakdag Print & Sign in het Nieuwegein Business Center. “De vraag naar grafisch papier blijft de komende jaren wel dalen, maar minder snel dan het aanbod. Papierproducenten verleggen steeds meer hun focus naar de lucratieve groeimarkt van verpakkingspapier.”
Jorritsma was tot afgelopen juli directeur van PaperChainManagement, dat werd overgenomen door marketingbedrijf HH Global. Op de Vakdag Print & Sign sprak hij op persoonlijke titel, en nee, mensen mochten hem niet op zijn voorspellingen afrekenen. Maar Jorritsma baseerde de inhoud van zijn presentatie op een indrukwekkend aantal hoogwaardige bronnen, en tientallen jaren ervaring in de grafische- en papierindustrie. Dus fasten your seatbelts!
Niet meer terug naar historisch lage prijzen
Zijn lezing had als titel: ‘Markt voor grafisch papier: varkenscyclus of giftige cocktail?’. Met andere woorden: blijven vraag en aanbod om elkaar heen cirkelen, gegeven de elasticiteit van vooral het aanbod, maar ook de vraag naar grafisch papier? Of moeten inkopers ervan uitgaan dat de huidige schaarste aan grafisch papier, resulterend in snel gestegen prijzen, het nieuwe normaal is? Om het antwoord maar meteen te geven: het komt volgens Jorritsma “helemaal niet meer goed” met die prijzen voor grafisch papier: “De historisch lage prijzen zullen we niet meer tegenkomen.”
Papiermachines te duur om te vernietigen
Tussen 2012 en 2021 daalde de Europese productiecapaciteit van grafisch papier met 17,7 miljoen ton, een daling van ruim 50%. Toch was er enkele jaren geleden nog overcapaciteit omdat de vraag aanvankelijk sneller was gedaald; producenten van grafisch papier smeekten bijkans of ze toch alsjeblieft mochten leveren. Dat gebeurde vaak onder de kostprijs, een situatie die onhoudbaar werd. Maar werd al die overcapaciteit dan vervolgens vernietigd? Nee, dat is te duur, want een papiermachine kost gemiddeld 400 tot 500 miljoen euro, en gaat 35 tot 50 jaar mee.
Grazige weiden in verpakkingsland
Geconfronteerd met een dalende vraag en lage prijzen, was het strategische antwoord van papierproducenten vooral gelegen in een move naar de verpakkingsindustrie. Dat geldt voor veel grafische papiersoorten, en wel in het bijzonder voor krantenpapier. De productiemachines voor deze papiersoorten zijn relatief eenvoudig om te bouwen voor de productie van kartonnagepapier in de verpakkingenmarkt. Deze markt blijft jaarlijks met 5 tot 6% groeien, vooral vanwege de onstuitbare groei van e-commerce en steeds meer wisselende productverpakkingen. Die groei werd versneld door alle thuisblijvers die er op los ‘webwinkelden’ tijdens de coronacrisis. Gevolg: snel stijgende prijzen.
“Maak uw borst maar nat de komende jaren!”
Spannende jaren voor papieren media
Het einde van die prijsstijgingen is niet in zicht, zo voorspelde Jorritsma. Tussen 2021 en 2023 neemt de vraag naar grafisch papier weliswaar verder af, met naar verwachting bijna 2,5 miljoen ton. De productiecapaciteit daalt echter opnieuw sneller, met 3,3 miljoen ton. “Ik hoor in de markt over uitgevers en retailers die speciale magazines met de kerst willen uitbrengen, maar te horen krijgen dat daar geen papier voor beschikbaar is. In de boeken- en dagbladenwereld is de situatie al even ernstig. Maar als u dacht dat in 2022 vraag en aanbod wel weer wat meer in balans zullen komen en de prijzen weer dalen, omdat het nu eenmaal altijd zo gaat, dan moet ik u teleurstellen. De prijsvoorstellen voor grafisch papier in 2022 die ik tegenkom zijn nog veel hoger dan nu. Het wordt dus allemaal nog veel erger. Er is sprake van een giftige cocktail, want deze tendens wordt verder aangezwengeld door een tekort aan oud papier en snel stijgende energieprijzen. Er is sprake van een snelle, structurele disruptieve afbuiging door papierproducenten van de markt voor grafisch papier naar de markt voor verpakkingspapier. Dus grafische industrie, uitgevers en retailers met printmedia: maak uw borst maar nat de komende jaren! Ik weet niet waar dit gaat eindigen.”
